Borne Sulinowo, Zdbice, Szwecja, Nadarzyce.

Borne Sulinowo, Zbice, Szwecja, NadarzyceBorne Sulinowo, Zdbice, Szwecja, Nadarzyce.

Obszar naszej majowej wycieczki objął pod względem geograficznym Pojezierze Południowo-pomorskie, w szczególności Pojezierze Wałeckie, Równinę Wałecką i Pojezierze Szczecineckie. Jest to atrakcyjna dla turystów kraina lasów, jezior i spływnych rzek. Na ten dzień nie mieliśmy jasno określonej trasy. Nasza uwaga skupiała się głównie wokół rzeki Piławy i zapór wodnych. W wielu miejscach można obejrzeć umocnienia Wału Pomorskiego, które dają wyobrażenie o sile obrony niemieckiej podczas II wojny światowej.

W drogę

Wystartowaliśmy z Kłębowca, przed Rudnicą przecięliśmy rzekę Dobrzycę, pierwszą ze spływnych rzek, na trasie naszej wycieczki. Dla urozmaicenia można „wyskoczyć” z kajaku lub roweru do parku linowego. Jadąc dalej piaszczystymi ścieżkami przez las, przekroczyliśmy rzeczkę Zdbicę, przejechaliśmy obok Stawu Leszczynki i dotarliśmy do drogi Golce-Zdbice. Tuż przed wsią Zdbice w latach 70 ubiegłego stulecia powstał skansen bojowy dla upamiętnienia walk o Wał Pomorski. Niestety od roku 1990 skansen sprzętu pozostawiony bez należytej opieki zaczął podupadać i częściowo został rozkradziony.

W Szwecji na mostku nad Piławą zrobiliśmy krótki postój. Wieś powstała w 1590 r. i przed wojną jak wszystkie miejscowości, które dziś odwiedziliśmy leżała w granicach Niemiec. Nazwę swą zawdzięcza mieszkańcom, którzy podczas potopu stawiali Szwedom zbrojny opór. Ponieważ nie wszyscy uczestnicy wycieczki mogli na swoich rowerach „przedzierać” się przez piaszczyste ścieżki postanowiliśmy dla ułatwienia trzymać się „asfaltów” i tak dojechaliśmy do rezerwatu „Diabli Skok”. Istnieje legenda wyjaśniająca powstanie tego miejsca – zachęcamy do lektury – poniżej. Część rezerwatu, niezwykle malownicza, to głęboki jar. Po jego stromych zboczach spływają liczne źródła, które zasilają jezioro Krępsko Małe. Rezerwat jest początkiem malowniczego obszaru Doliny Rurzycy, niezwykle atrakcyjnego dla miłośników kajakarstwa. Kawałek dalej przecięliśmy następną urokliwą rzeczkę Płytnicę polecaną pasjonatom aktywnego wypoczynku i kontemplowania dziełami natury. W Sypniewie sprawy biznesowe współtowarzyszy zatrzymały nas na ponad godzinę. Kierując się na zachód dojechaliśmy do Kłomina (Gródek). Miejscowość powstała w latach trzydziestych XX wieku. Stacjonowały tu niemieckie oddziały służby pracy, a później zorganizowano obóz jeniecki. Po odejściu wojsk hitlerowskich tereny przejęli czerwonoarmiści. Cegłę z rozbiórki bratnia armia wysyłała do Warszawy na plac budowy Pałacu Kultury i Nauki jako „dar narodu radzieckiego dla narodu polskiego”. Kolejnym ciekawym punktem naszej wycieczki była wieś Nadarzyce. W trakcie II wojny światowej miały tu miejsce najbardziej krwawe walki stoczone przez 1 Armię WP o przełamanie Wału Pomorskiego. Na krótkim odcinku Piławy czeka na kajakarzy kilka utrudnień, które obejrzeliśmy z brzegu. Pierwszy to zniszczony jar przy nieczynnym młynie, nieco dalej na północ od wsi w kierunku Zalewów Nadarzyckich zbiornik zamyka ziemna grobla z prywatną, elektrownią wodną powstałą obok poniemieckiego schronu. Niestety teren jest opłotowany i nie mają tam wstępu osoby nieupoważnione. Zalewy Nadarzyckie powstały po spiętrzeniu Piławy groblą, zajmują 1500 ha. Są naturalną ostoją bobrów, wydr i licznych gatunków ptactwa wodnego. Kolejne przeszkody do których dojechaliśmy to 2 jazy stanowiące elementy fortyfikacyjne Wału Pomorskiego, ostatni z nich tworzy na rzece wodospad. Tu rozstaliśmy się z Piławą i po kilku kilometrach osiągnęliśmy nasz cel a zarazem punkt zwrotny wycieczki czyli Borne Sulinowo.

Byliśmy już bardzo głodni więc od razu skierowaliśmy się do Trattorii Crispiano i po posileniu pizzą z pieca opalanego drewnem mogliśmy rozejrzeć się po miasteczku. Nie był to nasz pierwszy pobyt tutaj. Jedna nasza połówka była tu rowerem już kilka dni po przekazaniu miasta władzom świeckim tj. w czerwcu 1993 r. Potem jeszcze kilka razy byliśmy tu tzw przejazdem. Posiadaliśmy zatem wstępne rozpoznanie terenu i historii tego niewątpliwie ciekawego miejsca, które nadal zdaje się kryć wiele tajemnic. Po II wojnie światowej Borne Sulinowo właściwie nie istniało. Mieściła się tu doskonale strzeżona baza Północnej Grupy Wojsk Radzieckich. Polacy nie mięli tu wstępu a na mapach teren oznaczony był jako obszar leśny. Wcześniej w 1933 roku rząd III Rzeszy ulokował tu poligon wojskowy. W bardzo krótkim czasie wzniesiono kompleks koszar, mieszczących m.in. szkołę artylerii, bazy sprzętu, garaże, kasyno, szpital i dzielnicę mieszkaniową. Obecnie Borne Sulinowo z racji swojego położenia w lasach nad jeziorem Pile jest atrakcyjną miejscowością turystyczno-wypoczynkową.
Zrobiło się już późno a do domu daleko. Musieliśmy przyspieszyć tempo. Z Bornego drogą przez las przecinającą jeszcze w jednym miejscu Piławę dotarliśmy do Łubowa, a następnie do niewielkiej wsi Czarne Małe, w której zachowało się kilka budynków z przełomu XIX i XX wieku oraz kościół neogotycki. Za Łysinem niepostrzeżenie przejechaliśmy przez Dobrzycę – która na swoim początkowym odcinku jest jedynie głębokim, zmeliorowanym rowem, dopiero od Machlin jest ciekawym szklakiem kajakowym. Za Miłkowem wjechaliśmy na ruchliwą drogę wojewódzką nr 163, która jest częścią trasy dojazdowej i powrotnej z miejscowości nadmorskich. Od tego momentu nasza jazda nabrała szosowego charakteru. Zatrzymaliśmy się jedynie na krótko w miejscu, gdzie droga rozszerza się i tworzy dawny pas startowy. Musieliśmy ubrać dodatkową warstwę odzieży, bo pomimo dużego tempa wzmógł się wiatr i zrobiło się chłodno. Do Kłębowca dojechaliśmy już po zmroku.

Podsumowanie

Wycieczkę uważamy za bardzo udaną i godną polecenia, chociaż ostatni odcinek mógłby być poprowadzony mniej uczęszczaną drogą. Ślad wycieczki dostępny pod GoogleEarth Borne.kml Przejechaliśmy ok 115 km, i jeszcze tu wrócimy 🙂

Warto kliknąć

– Skansen bojowy w Zdbicach, Przesmyk Morzyca, izba pamięci
– urokipojezierza.pl – Diabli Skok
– Wał Pomorski
– Wał Pomorski
– Tajemnice Bornego Sulinowa

Leave a Comment

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Scroll to Top